غدیر

آفتابم را صدا کن ای غدیر
روز را از شب جدا کن ای غدیر
در پس این پرده نوری خفته است
شمس را بر شب صدا کن ای غدیر
آسمان فریادها دارد تو نیز
مهر لب را زود واکن ای غدیر
بغض چندین ساله را بشکن زعشق
رازها را برملا کن ای غدیر
ما سراپا گوش و مدهوش توییم
درد دل با قلب ما کن ای غدیر
تا معاد عدل او باور شود
محشری از نو بپا کن ای غدیر
سینه های سرد بس تاریک را
آشنا با « لافتی » کن ای غدیر
بی علی (ع ) هرگز یتیمی زنده نیست
فکر خرما و غذا کن ای غدیر
بی علی (ع ) کی می دهد انگشتری
رحم بر حال گدا کن ای غدیر
نیمی از عالم یقین گم کرده اند
شک مکن ! لب را تو واکن ای غدیر
امر پیغمبر همان امر خداست
طاعت از امر خدا کن ای غدیر
تا بماند شیعه جاویدان به عشق
مثل پیغمبر دعا کن ای غدیر
عشق در ابهام دنیا مانده است
حق مطلب را ادا کن ای غدیر
همچنان آیینه در شب های تار
همدلی با مصطفی (ص ) کن ای غدیر
مهدی شریفی

ارزش و فضیلت انتقاد پذیری

از : دکترمحمد رضا جواهری
هرانسانی در راه رشد و کمال نیازمند بهره برداری از انتقادات هشدارها یادآوری ها اعتراضات عتاب ها و سرزنش های دیگران است . گردن فرازی فخر فروشی نفاق بی اعتقادی به ارزش های دینی غرور تکبر خودخواهی خودپسندی و نادانی مانع پذیرش انتقادات است . « انتقاد پذیری » یک اصل سرنوشت ساز و مهم اخلاقی و یک ارزش در مجموعه عناصر پیشرفت و کمال است . وظیفه عمومی مسلمانان آیینه بودن است باید شفاف و روشن عیب و نقص هم را بازگو نمایند تا برطرف گردد. البته انتقاد دو رکن دارد : انتقادگر و انتقاد پذیر. اگرانتقاد کننده آداب انتقادگری را رعایت نماید و دلسوزی و صداقت و خیرخواهی اش بر انتقاد شونده روشن باشد احتمال اثرگذاری اش بیشتر می شود. آفت بزرگ عموم اقشار به ویژه کارگزاران و مدیران کشور عدم پذیرش انتقاد است . یکی از ریشه های عقب ماندگی و مشکلات جامعه انتقاد ناپذیری است . رواج روحیه تملق و چاپلوسی و ستایش گری و کرنش خواهی در میان مدیران کشور باعث نفی و انزوای مصلحان بیدار و منتقدان هوشیار و آگاه و مخلص است . در این میان کشور و مردم ضرر خواهند کرد و حکومت اسلامی و انقلاب شکوهمند اسلامی صدمه می بیند و همه در پیشگاه خدای متعال مسئول خواهند بود. باید نظارت ملی و امربه معروف ونهی ازمنکر و انتقادگری در فرهنگ مردم جان گیرد و انتقادگری و انتقادپذیری نهادینه شود. باانتقاد باید مشکلات و موانع رشد آشکار گردد و راه کارهای برطرف شدن آنها شناسایی شود و اهداف و آرمان های مقدس انقلاب اسلامی تحقق یابد و حکومت ایران در جایگاه اسوه و نمونه برتر برای کشورهای اسلامی قرار گیرد. انتقاد ناپذیری و بلکه آزار و سرکوب منتقدان و اعتراض بر انتقادگران و سرانجام بی اثر شدن انتقادها موجب کم شدن حساسیت ها و ناامیدی دلسوزان کشور می گردد. با مرگ انتقاد جامعه از نشاط و پویایی و تحرک و احساس مسئولیت و بیداری و روح پایدار سازندگی تهی می شود و گرفتار انفعال بی حالی تنبلی فکری و تعطیلی خرد و اندیشه ورزی خواهد شد و این آفت بسیاربزرگ و خطرناک برای تداوم انقلاب اسلامی و برای جامعه ی درحال توسعه ی همه جانبه و برای وصول به تمدن اسلامی شیعی است .
قبول اعتاب خیر الهی لزوم انتقاد پذیری
پیامبراعظم صلی الله علیه وآله وسلم و امامان علیهم السلام راه های رشد کمال فلاح و خوشبختی رابه بشریت نشان داده اند. آموزه های دینی معصومین علیهم السلام سراسر زندگی و تمام ابعاد نیازهای انسان را فرا گرفته است . ضرورت انتقاد و عتاب و لزوم انتقادپذیری و قبول عتاب یکی از اصول ارزش های اخلاق اسلامی است . امامان علیهم السلام اصحاب خویش رابه عتاب و انتقاد از یکدیگر و بر پذیرش عتاب و انتقاد فراخوانده اند.
حسن بن شعبه حرانی نقل کرده است : قال علیه السلام لبعض موالیه : عاتب فلاناوقل له ان الله اذا ارادبعبدخیرا اذا عوتب قبل . امام هادی علیه السلام به یکی از دوستان خویش فرمودند : فلانی ر اعتاب و توبیخ کن ! و به او بگو : هرگاه خداوند برای بنده ای خیر بخواهد چون توبیخ شود بپذیرد.
مطابق این رهنمود الهی امام دهم باید در بین دوستان صراحت و صداقت در اعتراض بر گفتار و رفتارهای نادرست یکدیگر حاکم باشد و بی محافظه کاری و مصلحت جویی برای رشد و رستگاری یکدیگر تلاش نمایند. انتقاد عتاب سرزنش ملامت و توبیخ نیز همانند تشویق و تشکر لازم است . از این رو امام به یکی از دوستان خویش امر می کنند دوست دیگر را عتاب و توبیخ نماید. قطعا رفتار و گفتار نادرست و باطل و کار حرام او امام معصوم را به دستور و فرمان بر توبیخ وادار نموده است . امام در همین فرمان الهی علاوه بر دستور به توبیخ دیگری به او امر می نمایند اهمیت و ارزش پذیرش توبیخ و انتقادپذیری را هم به وی ابلاغ کند. انتقادپذیری و توبیخ پذیری و نرنجیدن از توبیخ و انتقاد بجا خیرالهی است و هرکس خدای حکیم خیر او را بخواهد انتقادپذیر می گردد. بنابر این انتقاد پذیری نشانه خیرالهی و رشد معنوی و کمال دینی است . مدیران و کارگزاران جمهوری اسلامی باید توبیخ های مومنان انتقادهای فرزندان انقلاب و عتاب دلسوزان را با جان و دل بپذیرند و برای احساس مسئولیت منتقدان ارزش فراوان قائل شوند. رئیسان و مسئولان باید بدانند احترام آنان نسبت به انتقاد کنندگان خویش نه تنها مقام آنان را پایین نمی آورد بلکه علامت خیرخواهی خدای متعال برآنان است . انتقادپذیری و قبول عتاب و سرزنش مومنان دستور امام هادی علیه السلام به شیعیان و پیروان اهل بیت علیهم السلام است .
درحدیث دیگرامام هادی علیه السلام فرموده اند : العتاب مفتاح المقال والعتاب خیرمن الحقد. عتاب و انتقاد کلید گفتگو است و عتاب بهتر از کینه بردل گرفتن است .
مطابق این حدیث شریف گرچه عتاب و سرزنش و ملامت باعث گفتگو و بگومگو و جدال است اما بهتر از نگفتن و به دل بردن و کینه ورزی است . بنابر این نباید از عتاب و سرزنش بجا و مناسب روی برگرداند و آن رابه دل برد زیرا به حقد و کینه و عقده های متراکم تبدیل می گردد و سرانجام به انفجار می رسد.

نصیحت پذیری نیاز مومنان
هر انسان باایمانی نیازمند خیرخواهی نصیحت و انتقاد دیگران است . ارتباطات و تعاملات مومنان باید براساس نصیحت و خیرخواهی برای یکدیگر استوار گردد. اشتباه وگناه در گفتار و رفتار غیر معصوم راه پیدا می کند بنابر این انتقادگری و انتقادپذیری از احتیاجات مومنان برای اصلاح گفتار و رفتار در راه تقرب به خدای متعال است .
امام جواد علیه السلام پدر امام هادی علیه السلام در بیان احتیاجات مومن فرموده اند : المومن یحتاج الی ثلاث خصال : توفیق من الله و واعظ من نفسه و قبول ممن ینصحه . مومن نیازمند سه خصلت است : توفیق الهی و واعظ درونی و قبول و پذیرش سخن از کسی که او را نصیحت می نماید. براساس این حدیث شریف هر مومنی محتاج نصیحت پذیری است . انتقادپذیری مومنان سفارش بزرگان دین و مذهب است . هیچ کس نباید خود را از نصیحت و انتقاد بی نیاز بداند. زیرا انتقادپذیری از نیازهای اساسی هر مومن در راه کمال است . نصیحت پذیری عیب شناسی و نشاط و پویایی در جهت رفع عیب ها است و آثار سازنده و سودمند زیادی دارد. واژه « نصیحت » که در آن خلوص صداقت صافی وپاکی نهفته است رسالت انتقادگران را یادآوری می نماید و شیوه و ادب انتقاد را نشان می دهد. انتقاد اگر ویژگی های نصیحت را دارا شود قطعا آثار بیشتری خواهد داشت .
پاورقی :
1 ـ تحف العقول عن آل الرسول علیهم السلام حسن بن شعبه حرانی قم انتشارات جامعه مدرسین چاپ اول 1404 ه ق ص 360 بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار علیهم السلام محمدباقر مجلسی بیروت موسسه الوفا و داراحیا التراث العربی چاپ سوم 1403 ه ق 1983 م ج 75 ص .65
2 ـ نزهه الناظروتنبیه الخاطر ابوعبدالله الحسین بن محمدبن الحسن الحلوانی ترجمه عبدالهادی مسعودی قم انتشارات دارالحدیث چاپ اول 1383 ص 216 بحارالانوار ج 78 ص .369
3 ـ بحارالانوار ج 78 ص .358
« انتقاد پذیری » یک اصل سرنوشت ساز و مهم اخلاقی و یک « ارزش » در مجموعه عناصر پیشرفت و کمال است . وظیفه عمومی مسلمانان « آیینه بودن » است و باید شفاف و روشن عیب و نقص های یکدیگر را بازگو نمایند تا برطرف گردد
رواج روحیه تملق و چاپلوسی و ستایش گری و کرنش خواهی در میان گروهی از مدیران کشور باعث نفی و انزوای مصلحان بیدار و منتقدان هوشیار و آگاه و مخلص می شود
با مرگ انتقاد جامعه از نشاط و پویایی و تحرک و احساس مسئولیت و بیداری و روح پایدار سازندگی تهی می شود و گرفتار انفعال تنبلی فکری و تعطیلی خرد و اندیشه ورزی خواهد شد و این آفت بسیار بزرگ و خطرناکی برای تداوم انقلاب اسلامی و برای جامعه در حال توسعه می باشد

راز و نیاز با معبود

گفتم: چقدر احساس تنهایی می‌کنم …
گفتی: فانی قریب
     .:: من که نزدیکم (بقره/۱۸۶) ::.

گفتم: تو همیشه نزدیکی؛ من دورم… کاش می‌شد بهت نزدیک شم …
گفتی: و اذکر ربک فی نفسک تضرعا و خیفة و دون الجهر من القول بالغدو و الأصال
     .:: هر صبح و عصر، پروردگارت رو پیش خودت، با خوف و تضرع، و با صدای آهسته یاد کن (اعراف/۲۰۵) ::.

گفتم: این هم توفیق می‌خواهد!
گفتی: ألا تحبون ان یغفرالله لکم
     .:: دوست ندارید خدا ببخشدتون؟! (نور/۲۲) ::.

گفتم: معلومه که دوست دارم منو ببخشی …
گفتی: و استغفروا ربکم ثم توبوا الیه
     .:: پس از خدا بخواید ببخشدتون و بعد توبه کنید (هود/۹۰) ::.

گفتم: با این همه گناه… آخه چیکار می‌تونم بکنم؟     
گفتی: الم یعلموا ان الله هو یقبل التوبة عن عباده
     .:: مگه نمی‌دونید خداست که توبه رو از بنده‌هاش قبول می‌کنه؟! (توبه/۱۰۴) ::.

گفتم: دیگه روی توبه ندارم ...
گفتی: الله العزیز العلیم غافر الذنب و قابل التوب
     .:: (ولی) خدا عزیزه و دانا، او آمرزنده‌ی گناه هست و پذیرنده‌ی توبه (غافر/۲-۳ ) ::.

گفتم: با این همه گناه، برای کدوم گناهم توبه کنم؟ 
گفتی: ان الله یغفر الذنوب جمیعا
     .:: خدا همه‌ی گناه‌ها رو می‌بخشه (زمر/۵۳) ::.

گفتم: یعنی بازم بیام؟ بازم منو می‌بخشی؟
گفتی: و من یغفر الذنوب الا الله
     .:: به جز خدا کیه که گناهان رو ببخشه؟ (آل عمران/۱۳۵) ::.

گفتم: نمی‌دونم چرا همیشه در مقابل این کلامت کم میارم! آتیشم می‌زنه؛ ذوبم می‌کنه؛ عاشق می‌شم! …  توبه می‌کنم
گفتی: ان الله یحب التوابین و یحب المتطهرین
     .:: خدا هم توبه‌کننده‌ها و هم اونایی که پاک هستند رو دوست داره (بقره/۲۲۲) ::.

ناخواسته گفتم: الهی و ربی من لی غیرک     
گفتی: الیس الله بکاف عبده
     .:: خدا برای بنده‌اش کافی نیست؟ (زمر/۳۶) ::.

گفتم: در برابر این همه مهربونیت چیکار می‌تونم بکنم؟
گفتی:یا ایها الذین آمنوا اذکروا الله ذکرا کثیرا و سبحوه بکرة و اصیلا هو الذی یصلی علیکم و ملائکته لیخرجکم من الظلمت الی النور و کان بالمؤمنین رحیما
.:: ای مؤمنین! خدا رو زیاد یاد کنید و صبح و شب تسبیحش کنید. او کسی هست که خودش و فرشته‌هاش بر شما درود و رحمت می‌فرستن تا شما رو از تاریکی‌ها به سوی روشنایی بیرون بیارن . خدا نسبت به مؤمنین مهربونه (احزاب/۴۱-۴۳) ::. 

منبع:پارس قرآن