سواد چیست با سواد کیست
مرحوم پدر بزرگم می گفت بچه ها را به مکتب بفرستید تا باسواد شوند و بتوانند یک سوره قرآن سر قبرمان بخوانند. در نظر آن مرحوم کسی باسواد بود که می توانست یک سوره قرآن بخواند. عمویم می گفت باید بچه ها را بفرستیم باسواد بشوند تا بتوانند نامه ای بخوانند و بنویسند و از حساب و کتاب سر در بیاورند. او تصور می کرد سواد فقط خواندن و نوشتن و حساب و کتاب است. |
دایی ام می گفت بچه ها را بفرستید مدرسه تا با سواد بشوند، دیپلم بگیرند، کارمند و صاحب منصب بشوند تا یک ژاندارم به ما زورنگوید. او سواد را جواز ورود به دستگاه دولت می دانست. معلم مدرسه ام می گفت بچه ها درس بخوانید و با سواد بشوید تا به دانشگاه راهتان بدهند و در جامعه جایی پیدا کنید. ایشان با سواد بودن را رفتن به دانشگاه و پیدا کردن جایی در جامعه می دانستند.
چندی پیش در جلسه ای شرکت داشتم که سواد و باسوادی را بگونه ای دیگر تعریف می کردند. سخنران یکی از مسوولان برنامه ریزی آموزش و پرورش کشور بود. وی به تازگی در دو کنفرانس بین المللی شرکت کرده بود؛ یکی در ژاپن و دیگری در مرکز آسیایی یونسکو در تایلند. موضوع و هدف آن کنفرانس ها، بحث و تبادل نظر درباره سواد علمی و راه های رسیدن به آن بوده است.
سخنران می گفت خلاصه بحث کارشناسان بین المللی و مسوولان تعلیم و تربیت چندین کشور جهان آن بود که: سواد، آموزش خواندن و نوشتن و حساب کردن نیست. حتی هدف سواد آموزی تربیت پزشکان و مهندسین مجهز به دانش امروز نیست. بلکه هدف والاتر و بالاتر آن، رساندن جامعه به سطح سواد علمی است و سواد علمی یعنی تربیت کودکان و جوانانی آگاه و سازنده که:
آمادگی رو به رو شدن با شرایط اجتماعی فردا را داشته باشند.
بتوانند مسائل و مشکلات پیچیده جهان فردا را حل کنند؛ مسائلی که امروز بر ما پوشیده اند.
خود را عضو موثر و مسوول جامعه بدانند و بتوانند در تصمیم گیری های اجتماعی مشارکت فعال داشته باشند.
تونایی برقراری ارتباط با افراد، حفظ محیط زیست، تنظیم جمعیت و صرفه جویی را داشته باشند.
مولد علم و فناوری باشند و توانایی تحلیل مسائل ناشناخته فردا و خلاقیت لازم را برای حل آنها داشته باشند.
حافظ و مروج ارزش های اخلاقی و معنوی انسان باشند.
سخنران می پرسید آیا فارغ التحصیلان مدارس و دانشگاه های ما به این سواد مجهز اند ؟ آیا مولد علم و فناوری هستند یا مصرف کننده آن؟ آیا محیط زیست را پاک نگه می دارند؟ آیا در جهان فردا می توانند مسائل فردی و اجتماعی خود را با خلاقیت حل کنند؟ و آیا به فرمایش مولی علی(ع) ما آنان را برای فردا تربیت کرده ایم؟ و با تاسف بسیار می گفت کارشناسان می گویند: نه، خیر! ما دانش برنامه ریزی و فناوری امروز را فرا نگرفته ایم! چگونه می توانیم با دانش دیروز انسان فردا را تربیت کنیم؛ فردایی که با مسائل آن آشنا نیستیم.
سخنران که تلاش برنامه ریزان را در جهت آموزش و پرورش نسلی نو به ویژه در چند کشور جهان درک کرده بود می گفت: ما مسوول و متعهدیم که افراد را برای زندگی در جامعه پیچیده امروز و فردا به سواد علمی مجهز کنیم و شاهد توسعه پایدار انسان و جامعه باشیم. بیایید مسئولیت خود را عزیز و محترم بداریم و به دانش امروز مجهز شویم و جامعه آینده را بهتر بسازیم.
منبع:جزیره دانش
